Mahatma Gandhi był znanym indyjskim prawnikiem, pisarzem i filozofem oraz politycznym i duchowym przywódcą Hindusów, a także jednym z twórców współczesnej państwowości indyjskiej. Jego zabójstwo stało się jednym z najsłynniejszych mordów politycznych w historii. Gandhi do dziś jest symbolem walki o sprawiedliwość bez stosowania przemocy.
Mahatma Gandhi – życiorys
Mahatma Gandhi, właściwe Mohandas Karamchand Gandhi, urodził się 2 października 1869 roku w Porbandarze w zachodnich Indiach. Był synem Karamchanda Gandhiego i jego czwartej żony – hinduski Putlibaj. Od najmłodszych lat Mahatma uczył się zasad poszanowania istoty żywej i wegetarianizmu. Uczono go również poszczenia, a także tolerancji do wyznawców innych religii. W 1882 roku, w wieku 13 lat, Mahatma Gandhi poślubił 13-letnią Kasturbę Makharji, z którą miał czterech synów. W szkole był przeciętnym uczniem i z trudem dostał się na uniwersytet do Bombaju. Nie był jednak zadowolony ze swojego wyboru, próbując swoich sił na studiach w Anglii – mając 19 lat, rozpoczął studia prawnicze na londyńskim University College. Często odwiedzał restauracje wegetariańskie, poza tym został członkiem brytyjskiego Stowarzyszenia Wegetarian. Zaczął również pogłębiać swoją wiedzę na temat różnych religii (zobacz też wpis o Buddzie)
Mahatma Gandhi – działalność na przełomie XIX i XX wieku
W 1891 roku Mahatma Gandhi powrócił do Indii, osiedlając się w Bombaju. W 1893 przyjął propozycję pracy w indyjskiej firmie w Natalu w południowej Afryce. Przebywając następnie w Pretorii, doznał wielu upokorzeń, przez które podjął decyzję o obronie swojej godności. Rozpoczął wówczas działalność publiczną na rzecz uzyskania przez mniejszość indyjską pełni praw obywatelskich. W 1899 roku Gandhi zorganizował pododdział sanitariuszy, poza tym został ochotnikiem prowadzonych działań wojennych przeciwko Burom, a w 1904 roku zaczął wydawać tygodnik „Indian Opinion”.
W 1906 roku przez rząd państwa Buskiego ogłoszona została ustawa, która zmuszała do rejestracji członków społeczności hinduskiej. W trakcie protestów w Johannesburgu Gandhi opracował nową postawę wobec swoich przeciwników, tzw. satyagraha, inaczej metodę walki bez użycia przemocy. W 1909 roku Mahatma Gandhi udał się do Wielkiej Brytanii. Celem jego podróży było zdobycie przychylności opinii publicznej dla swojej działalności.
W 1915 roku Mahatma powrócił do Indii i zaczął zmieniać swoje dotychczasowe życie na takie, które odpowiadało tradycji hinduskiej. Kiedy próbował wykonywać zawód adwokata, spotkał indyjskiego polityka i ekonomistę o nazwisku Gopal Krishna Gokhale. Chciał on, by Mahatma włączył się w ważne kwestie polityczne narodu. Wkrótce Gandhi razem z żoną rozpoczął podróże po całym kraju, spotykając się i rozmawiając z wieloma osobami, a także skupiając się na sprawach politycznych. Nakłaniał też swoich współpracowników do stosowania metod walki politycznej, które polegały na niestosowaniu przemocy.
Dalsze życie Mahatma Gandhi
Mahatma Gandhi zachęcał Hindusów do wstępowania do armii brytyjskiej, ponieważ liczył, że Brytyjczycy docenią te wysiłki i Hindusi zdobędą pełne prawa obywatelskie. Często udzielał się na konwencjach Kongresu Narodowego. Do polityki dostał się dzięki Gopalowi Krishnie Gokhalemu. Ważnym sukcesem Gandhiego była kampania Champaranu i tzw. Kheda Satyagraha z 1918 roku. W kwietniu 1920 roku Mahatma został wybrany na przewodniczącego Ligi, której głównym założeniem było osiągnięcie prawa do samostanowienia narodu hinduskiego. Rok później otrzymał uprawnienia wykonawcze.
W 1922 roku Mahatma Gandhi został aresztowany pod zarzutem wzniecania zamieszek i skazany na 6 lat więzienia. Wyszedł z niego jednak w 1924 roku ze względu na konieczność wykonania operacji wyrostka. W życiu publicznym ponownie stał się aktywny w 1928 roku. Dwa lata później zarządził nową kampanię satyagrahy, która skierowana była przeciw podatkowi, który został nałożony na sól. Na szczególną uwagę zasługiwał tzw. „marsz solny”, podczas którego pokonano około 400 kilometrów. Za przeprowadzone działania Mahatma otrzymał w 1930 roku tytuł Człowieka Roku, który został mu nadany przez magazyn „Time”. Rok później podpisana została umowa Gandhi-Irwin, na mocy której rząd brytyjski w zamian za zawieszenie akcji „obywatelskiego nieposłuszeństwa” miał uwolnić więźniów politycznych. W obliczu drugiej wojny światowej Mahatma opowiedział się przeciw Hitlerowi.
Mahatma Gandhi został zastrzelony przez indyjskiego dziennikarza i fundamentalistę, Nathurama Godsego, 30 stycznia 1948 roku w New Delhi, kiedy ten zmierzał na spotkanie modlitewne. Zabójca Mahatmy wraz z jego współpracownikiem o nazwisku Narayan Apte zostali osądzeni i straceni 15 listopada 1948 roku.
Mahatma Gandhi – ciekawostki i znane cytaty
Tytuł „Mahatma” oznacza człowieka z wielką i wspaniałą duszą. Imię to Gandhi otrzymał w 1915 roku od swojego przyjaciela. Gandhi był osobą, która pragnęła wolnych i zjednoczonych Indii. Chciał osiągnąć równość dla wszystkich na wielu płaszczyznach. Pragnął też, by ludzie wzajemnie sobie pomagali i szanowali się, poza tym opowiadał się za równouprawnieniem kobiet. Mahatma Gandhi spędzał jeden dzień w tygodniu na milczeniu. Uważał, że powstrzymywanie się od mówienia może zapewnić mu wewnętrzy spokój. Był zwolennikiem prostego stylu życia, poza tym opowiadał się za stosowaniem ubrań, które tworzone były z własnych tkanin. Odnosił się z dystansem do wszystkich religii.
Najbardziej znane cytaty Mahatmy Gandhi to:
- „Żyj tak, jakbyś miał umrzeć jutro. Ucz się tak, jakbyś miał żyć wiecznie”.
- „Dopóki człowiek z własnej woli sam nie zrówna się z innymi bratnimi mu istotami, nie ma dla niego zbawienia”.
- „Każdy, kto podporządkowuje się niesprawiedliwemu prawu, ponosi odpowiedzialność za to wszystko, co jest tego konsekwencją. Toteż, jeżeli prawo i sprawiedliwość są w konflikcie, musimy wybrać sprawiedliwość i nieposłuszeństwo wobec prawa”.
- „Zwycięstwo osiągnięte przy użyciu przemocy jest równoznaczne z porażką, gdyż jest chwilowe”.
- „Zasada oko za oko uczyniłaby wkrótce cały świat ślepym”.
