Budda był pochodzącym z Nepalu w Azji Południowej twórcą nowego nurtu religijno-filozoficznego, który został nazwany buddyzmem. Wywodził się z plemienia Śakjów, które zamieszkiwało nepalski rejon Teraj. Jego ojciec – Śuddhodana – był przywódcą plemiennym, natomiast matką była Maja – żona króla Śuddhodana Gautamy, z rodu Śakjów. Przez wielu Budda postrzegany był jako człowiek oświecony, poza tym uważał, że „Wszystkie żyjące istoty mają naturę Buddy i mogą stać się Buddami”.
Budda – życiorys
Budda, właśc. Siddhartha Gautama, urodził się ok. 560 roku p.n.e. we wsi Lumbini na terenie obecnego Nepalu, w pobliżu Kapilawastu. Daty życia Buddy są jednak umowne i nie do końca pewne. Po urodzeniu do jego domostwa przybył wieszcz Asita, który przepowiedział mu wielką przyszłość. Zgodnie z przepowiednią Budda miał zostać wielkim królem albo wielkim prorokiem. Po śmierci matki Buddę wychowywała jej siostra. Siddhartha Gautama w wieku 16 lat poślubił księżniczkę Jasodharę, a w wieku 29 lat miał z nią syna Rahula.
Początkowo Budda cały swój czas spędzał na doświadczaniu przyjemności, jednak z czasem – znudzony dotychczasowym życiem – opuścił pałac, w którym mieszkał, widząc poza jego murami ogromne cierpienie. Skłoniło go to do podjęcia decyzji o staniu się wędrownym mnichem. Któregoś dnia, siedząc pod drzewem figowym, Budda poddał się medytacji, podczas której osiągnął oświecenie. Stał się wówczas istotą, która przebudziła się ze stanu niewiedzy i zerwała z wszelkim przywiązaniem. Według niektórych źródeł, w przełomie, który doświadczył Budda, uczestniczyć mogło jeszcze kilka osób. Jedną z nich mogła być wiejska dziewczyna, która dostarczała mu jedzenie, a także dwójka kupców, wyniosły bramin oraz nagi asceta.
Podróże i nauki Buddy
Dalszą część życia Budda poświęcił na liczne podróże po Indiach, gdzie nauczał ludzi. Jego głównym celem stała się pomoc w uwolnieniu ludzi od cierpienia. Budda nauczał przez niemal 45 lat. Nie zostawił jednak po sobie żadnych bezpośrednich przekazów, a całą wiedzę przekazywał wyłącznie swoim uczniom, którzy po jego śmierci spisali ją lub przekazywana była przez nich dalej ustnie. Siddhartha Gautama zmarł ok. 480 roku p.n.e. w Kuśingarze. Niektóre źródła podają, że przyczyną jego śmierci było otrucie daniem z wieprzowiny, które Budda otrzymał od jednego ze świeckich wyznawców. Często mówi się również, że śmierć Buddy nastąpiła z przyczyn naturalnych.
Obecnie znane są dwa znaczenia słowa „Budda”. Pierwsze dotyczy wyłącznie będącego założycielem buddyzmu Buddy. Drugie znaczenie słowa „budda” odnosić się może do stanu buddy – inaczej oświecenia. Buddą można nazwać wówczas osobę, która przebudziła się ze stanu niewiedzy, wykroczyła poza cierpienie i posiadła największą mądrość.
Buddyzm – nauka o naturze umysłu pochodząca od historycznego Buddy
Nauki Buddy są zbiorem wskazówek, który ukierunkowuje umysł każdego człowieka na drogę do urzeczywistnienia jego potencjału. Buddyzm przez wielu nazywany jest religią doświadczenia. To system religijny i filozoficzny, zaliczany do religii dharmicznych oraz nieteistycznych. System ten powstał ok. 5000 roku p.n.e. i w ciągu pięciu wieków rozprzestrzenił się z terenu Indii na znaczny obszar Azji, a następnie dotarł również na Zachód. Buddyjska praktyka rozpoczyna się od zrozumienia pojęć przyczyny i skutku, a następnie buduje życie wewnętrzne, co ostatecznie prowadzi do radości z bycia osobą oświeconą.
Słowo „buddyzm” powstało stosunkowo niedawno – wcześniej w odniesieniu do tej religii używane były inne nazwy – dharma, sasana oraz buddhasasana. Podstawą buddyzmu są Cztery Szlachetne Prawdy, które głoszone były przez Buddę. Religia ta nie afirmuje ani nie neguje istnienia Boga, poza tym nie kładzie również nacisku na filozoficzne spekulacje, a jedynie na bezpośrednie doświadczenie.
Budda – ważne cytaty
Siddhartha Gautama w trakcie swoich nauk przekonywał, że źródłem cierpienia jest przede wszystkim przywiązanie, a także ludzkie pragnienia. Podkreślał również, że szczęście można osiągnąć, żyjąc przede wszystkim teraźniejszością, a nie przeszłości, czy też przyszłością. Budda zachęcał także do wytrwałości oraz otwierania się na miłość, a medytacja była dla niego podstawowym narzędziem wykorzystywanym do pracy nad sobą. Do najbardziej znanych cytatów Buddy zalicza się:
- „Nikt nie zbawi nas poza nami samymi. Nikt nie może i nie jest w stanie tego zrobić. Sami musimy przejść tę drogę”.
- „Spokój pochodzi z Twojego środka, z wewnątrz Ciebie. Nie szukaj go nigdzie indziej. Znajdź go w sobie”.
- „Nie grzeb wciąż w przeszłości, nie wybiegaj ciągle w przyszłość, skoncentruj swój umysł na chwili obecnej”.
- „W konfrontacji strumienia ze skałą, strumień zawsze wygrywa – nie przez swoją siłę, ale przez wytrwałość”.
- „Nienawiści nie zwycięża się nienawiścią. Nienawiść zwyciężyć można tylko Miłością”.
Obecnie największy posąg Buddy znajduje się w Bangkoku, gdzie wykonany został jeszcze w XIV wieku. Wysokość posągu to 3 metry, a jego waga to ponad 5 ton. Znanym symbolem buddyjskim jest symbolizujące cykl cierpienia i powtórnych narodzin Koło Dharmy. Innym symbolem buddyzmu jest kwiat lotosu – w wielu wizerunkach Budda trzyma go w ręce lub siedzi na nim. Znanym symbolem religii jest również stupa, która stanowi najprostszy typ budowli sakralnej buddyzmu.
